Ben derim
Ceza, Sen de Fuat!
Rapçi taklidi yapmak isteyenler,
onları yolda görenler, başkasına anlatmak isteyenler; ellerini kollarını ileriye
doğru uzatıp "Hey dostum, yoow yoow" diyor. Hayli yol katedildi rap adına ama
hala bunu yapanlar var tabii. Halbuki onlar (rapçiler) her insan gibi konuşup
anlaşıyor. Kimse birbirine "Dostum, yoow yoow" demiyor. Bundan da son derece
rahatsızlar zaten. Uzaylı değiller. Sadece yaptıkları müziğin matematiği diğer
müzik türlerinden biraz farklı. Hatta çoğu müzisyene göre Ceza da Fuat da
fazlasıyla duygusal insanlar. Raplerinde insanların karşısına çelik yelekle
çıksalar da gündelik sohbetler de ikisi de hayli alçakgönüllü ve samimi. Türkçe
rap'in iki ustasına "Nasıl gidiyor?" diye soralım dedik. İşler yolunda. Siz
dergiyi okuduğunuz sırada Rapstar Yarışması televizyonda yayınlamış olacak.
Fakat biz Ceza ve Fuat'la röportaj yaptığımız sırada yarışma henüz
yayınlanmamıştı. Rap'i en iyi şekilde televizyonda insanlara tanıtmak için
hararetli sohbetler ve kafa karışıklıkları yaşıyorlardı. Her an hayatlarında rap
var. Fakat "Hey dostum yoow yoow" yok. Onların özü, kendileri hip hop zaten.
CEZA
Rap Türkiye'de her yerde artık.
Hülya Avşar bile magazin programlarında rap yapacağım diyor.
Herkesin bu
işe parmağını sokmaya çalışması başardığımızı gösteriyor. Dünyanın her yerinde
böyle, rapi her yerde kullandılar. Türkiye'de öyle. Normal bir şey. Müzik
dünyası içiçe. Türkiye'de rap ciddiye alınmaya başlandı. Gençlerin de bu müziği
tercih etmesi etkili oldu. Rap gelişti ve gelişmeye devam ediyor.
Almanca rap, Fransızca rap diye üzerinde durulmuyor ama Türkçe
rap diyoruz biz hep. Bunun altını neden bu kadar çiziyoruz sence?
Biz
başlattık. Nefret zamanında Türkçe rap olmaz diyorlardı. Olmuyor diyorlardı.
Gençlik heyecanıyla yolun başında olmamızdan dolayı çıktı. Gençler yeni
söylemler çıkaramıyor tabii. Öyle kaldı.
Rapstar yarışmasıyla
Türkçe rap ulusal kanala taşındı ilk kez bu kadar ciddi şekilde. Bunun rape
katkısı nasıl olacak sence?
Çok genç kazanılacak. Bu bir sektör oldu.
Her yerde kullanılıyor. Biz kesinlikle Fuatla, Funcky C ile rape yararı
olacağını düşündüğümüz için girdik. İnsanların seyretmesi de iyi bir şey tabii.
Eleştiriler yapıcı değil. Art niyetli. Oylamada bir sürü başvuru vardı. Kim
hangi formu doldurdu bilmiyoruz biz. Bizim karşımıza 150 kişi çıktı. Biz 150
kişi arasından eledik insanları. Ve çok zor oldu bizim için. Dışarda iyi rap
yapıp bizim karşımızda heyecandan iyi yapamayan bir sürü kişi oldu. Beş kız
olması gerekiyordu. Kız katılım çok azdı. Programda biz jürideyiz. Her hafta biz
de performans yapacağız, Funky C, Fuat, Sibel Tüzün. Her hafta bir ünlü
katılacak programa. Ben küçükken izlediğim bir program sayesinde rapten
etkilendim. Funky C'nin sunduğu Rapotek programı.
Bahsettiğin
bir Public Enemy videosu anansu vardı?
Albümleri en arka raflarda
satılmasına rağmen en çok satılan albüm oldular gibi bir cümle vardı Public
Enemy anlatılırken. O kafama kazınmıştı o programdan mesela. Bu program da
kesinlikle etkili olacak. Bize Güneydoğu'dan yarışma yapın diye istek
geliyordu. Ağzına unedrground adını bizim verdiğimiz adamlar laf ederken,
Doğu'daki çocuklar görmüş olacak rapin ne olduğunu.
Sizin
olmanız daha iyi sonuçta. Alakasız insanlarla deneyebilirlerdi böyle bir
programı.
Bir buçuk senedir baskı yapılıyordu zaten. En son karar
aşamasına geldi. Biz yapmasaydık alakasız insanlar çıkacaktı ama her ne olursa
olsun, bize geleceklerdi, Fuat'a geleceklerdi. Biz her zaman bunun parçası
olacaktık. Biz olalım biz duralım. Eleştirileri biz yapalım. Görüntü olarak da
biz olalım. Yanlış insanların görünmesi de iyi değil. Her hafta raple alakasız
bir jürinin gelmesi de iyi olabilir. Her gelen bilgisiz adam toplumdan birinin
sesi olur ve ona verilen cevap herkese verilen cevap olur.
Gittikçe çok çeşitli insan grupları içinde tanınmaya başlandı.
Bunun artık senin elinden çıktığını düşünüyor musun?
Tabii ki çok büyük
kitle tarafından dinlendiğimizi gösteriyor. Bizi örnek alan gençler var.
Özellikle rap'in kemik kitlesi bizim yaptığımız işe çok bağlılar. Ayrıca çok
lüks klüplerde de artık rap dinleniyor İstanbul'da. Orada çok elit bir kitle
var. Onu da destekliyoruz. İnsanlar rap dinleyerek eğlensinler tabii ama asıl
amacımız o değil. Kontrolü elimde tutmam zor olacaktır. Yeni çıkacak gençler
olacaktır. Ben yoluma devam edeceğim.
Killa Hakan'la yaptığın
Bomba Plak'ın diğer albümlerinden farkı ne oldu sence?
Yerli Plaka,
Rapstar göre daha derin oldu sözler. Bu albümde çok sert söylemler var.
Eleştiriler de oldu olumlu, olumsuz. Her türlü yapıcı eleştiriye açığız. Killa
Hakan Almanya'daki önemli Türk rapçilerden biri. Hatta Türkiye'de gangsta rap
yapan tek Türk. O kendi duygularıyla anlattı konuları, ben kendi yorumularımla
anlattım. İyi bir uyum oldu bence. Firmamız da şu anda memnun. Her yere gitti
albüm. Yaş kitlesi büyük insanlar tarafından da beğeniliyor.
Solo
albüm çalışmaları nasıl gidiyor?
Altyapıları belirlemeye çalışıyorum şu
sıralar. Consept belirlemeye çalışıyorum. Sürekli yeni bir şey öğrendiğim için,
albümün kusursuz olması için çalışmalara başladım. Dolunay Müzik'ten çıkacak
yine.
Sen pek melodik altyapılara yaslanmıyorsun. Nasıl
seçiyorsun altyapılarını?
Beni etkiliyorsa seçiyorum. Ben zenginliği
sevmiyorum altyapılarda. Kendi yazdığımız soundları kullanıyoruz. Sample
kullanıldı zaten. Belirgin bir şey yok ama bana bir şey veriyorsa onu seviyorum.
Hayata bakışı değişiyor insanın. Sen de yazarken kendinde
değişiklik hissediyor musun?
10 yıl önce yaptığımla tabii ki aynı
değil. Hep aynı konulardan bahsetmemek gerekiyor. Ayrıca yeni flow teknikleri
yapmaya çalışıyorum. Daha da geliştiğimi düşünüyorum. Belki ilerde daha da
gelişecek. Konularda da aynı şekilde. Gündemde olan şeylere değiniyorum. Farklı
ifade şekilleri kullanıyorum.
Müzikle bağın nasıl. Rap hiç
olmasaydı müzisyen olur muydun? Ya da kendini nasıl ifade ederdin?
Sporcu olurdum heralde. Müzikle içiçe olurdum. Küçükken çok az rap
dinleme şansım oluyordu. Her şeyi dinliyordum. O dönemin iyi parçalarını
dinlemeye çalıyordum. Michael Jackson en basıt örnek. Nota bilgim olmadığı için
zor olurdu başka türlü müzik yapabilmek. Rap insan doğasına bağlı biraz da.Şiir
gibi sanatsal. Yazarlık da var işin içinde. Rap olmasaydı başka bir şey zor
olabilirdi.
style="FONT-SIZE: 10pt; LINE-HEIGHT: 1.3em">style="FONT-SIZE: 10pt; LINE-HEIGHT: 1.3em">style="FONT-SIZE: 10pt; LINE-HEIGHT: 1.3em">
FUAT
Albümün
çıkışından önce internete verdiğin Kalbüm adlı parçanda Recep İvedik'e 'Recep
seni daha ivedikmedik, Dünya gülse bende yok mimik' diyorsun? Seni bunu yazmaya
iten ne oldu bu filmi görünce?
Açıkçası ben Recep İvedik'e, bir insana
yapılan eleşirinin ne kadar seviyeli olabileceğini gösterdim. Ayrıca bu karakter
her yerde karşımıza çıktı. Artık rahatsız edecek dereceye ulaştı.
Televizyonda yayınlanan 'Var Mısın Yok Musun' yarışmasına 50 Cent
konuk oldu. Kazandığı parayı bir Türk rapçinin albüm çıkarması için bağışladı.
Bunu da eleştiriyorsun aynı parçada?
Yarışmanın sonunda kazanılacak
paradan birine albüm yapılması rahatsız edici bir şey. Sanki bağışa ihtiyacımız
varmış gibi bir şey yaratılıyor. Rapçi de olsa artık, gerçekten çalışan, kendine
inanan bir insanın önünde engel kalmıyor müzik piyasasında. Demek ki başka
şeylere güvenerek adım atılıyor. Böyle bir ayırımcılık olamaz. Piyasada rap'i
ötekileştirmek oluyor bu ve çok rahatsız edici.
Rapstar
yarışması, Türkiye'de rap'in tanınmasında etkili olacak mı sence?
Bunun
etkisi olacaktır. Ne büyüklükte olacağını ben tahmin edemem. Büyük kitlelere
taşınması pozitif bir şey tabii. İnsanlardan kabul görmesi, merak eden insan
yaratmak bizim baş görevlerimizden biri. Bununla ilgili büyük problem var.
Seyirciden çok aktivist var.
Elemeler nasıl geçti?
Çok
zorlandık.
Kalbüm'de eski albümlerinden farklı bir şeyler
denedin mi?
Denemiyorum ben, kendiliğinden ortaya yeni bir şeyler
çıkıyor. Bu kadar uzun süre ara vermiş olmam ve albümü yavaş bir tempoyla
bitirmiş olmamız parçaların daha olgun olmasını sağladı. Şu ana kadar albümü
dinleyen arkadaşlarımız çok yeni şeyler duyduklarını söylediler.
İlk rap'ini 1991 yılında yazmışsın. Yazma sitilin ya da bakış
açın değişti mi?
Bakış açımın bazı konularda çok olgunlaştığını
düşünmüyorum. Bundan 15 sene önce ne yapıyorsam bugün de aynısı ama mükemmele
daha yakınını beceriyorum.
Türkiye'deki rap Dünya'daki rap'le
kıyaslandığında nerede duruyor?
Her anlamda bir ülkeyi bir ülkeyle
kıyasladığında çıkacak olan sonuç ortada. Tabii ki bazı konularda çok
öndeler.Müziğin mix'lenmesi ve masteringler, ses kalitesi konusunda çok iyiler.
İşin özü sözkonusu olduğunda dış ülkelerde, ekonomik durumu daha kötü ülkelerde
daha acayip bir potansiyel görüyorum. Türkiye'de öyle. Bir formülü yok bunun.
Amerika'da bu iş gerçekten çok büyük bir kısım tarafından başka bir yaşam
standartı yaratılmak için yapılıyor. Daha iyi yaşam sürmek için, arabam
kıyafetlerin olsun diye. Böyle bir sanayileşme var. Bu yıllardır böyle ve şu
anda doruk noktasında. Hip hop külütürünü sevdiği için yapan bir sürü insan da
var. Hip hop'ın nereden geldiğini hep hatırlayan ve buna inandığı için rap yapan
insanlar var.
Gangsta rap revaçta. Gangsta rap hakkında ne
düşünüyorsun?
Bunun revaçta olmasının sebebi Amerika'da revaçta olması.
Amerika'da bir aile düşün. O ailedeki erkek çocuk hayatanı etrafında yaşanan
olayların etkisiyle yaşıyor. Gangsta rap gibi takılanlar saygı görüyor. Neden?
Korkudan. Çocuklar da dahil oluyorlar buna ve sürünün peşine katılıp hayatını
yaşayabiliyorlar. Bu o kadar çok tekrarlanıyor ki ortaya çok ciddi bir kitle
çıkıyor. Gangsta rap dinleniyor ve bu insanların cool olmaya ne kadar özlem
duyduğunu gösteriyor. İnsanlar cool olmak ve saygı görmek istiyorlar. Bunu
dinlediği müzikle, yaptığı müzikle göstermek isteyenler var. 2pac veya Biggy
gibi adamlar gerçekten çok iyi rap yaptııkları için sevilmiyorlar bir noktada
bence. Ortaya koydukları imaj yüzünden seviliyorlar.
İnsanları
olumsuz etkilediğini mi düşünüyorsun aynı zamanda?
50 Cent diye bir adam
var. Geçmişine bak böyle vurulmuş, bunları satmış. Bunlar iyi şeyler değil ki.
İnsanın hikayesinin bu kadar kötü olması, hikayesi hakkında konuşmaması için bir
göstergedir. Çocuklara olumsuz etkisi de var. Böyle bir imajın propogandası çok
tehlikeli ve bizim kültürümüze de uyan bir şey de değil.
Müzik
piyasası hakkında genel görüşün nedir?
Piyasaya bakınca; dans pistinde
ya da sahne kenarında dururken yanlış şekilde ağız oynatarak müziğe eşlik eden
insan profili çıkıyor ortaya. Plak sanayi de o adamlar üzerine kurulu aslında.
